Verovatno ste čuli za disruptore endokrinog sistema, hemikalije koje oponašaju efekte prirodnih hormona ili blokiraju hormonske receptore u ćelijama. Ove supstance (disruptori endokrinog sistema) mogu ometati endokrini sistem i uticati na vitalne telesne funkcije, uključujući rast, razvoj, metabolizam i reprodukciju.
Iako su efekti uglavnom minimalni, stručnjaci upozoravaju da broj ekoloških zagađivača raste. Prema procenama Evropske agencije za zaštitu životne sredine (EEB), u EU se koristi oko 200.000 hemikalija, a više od hiljadu njih može imati disruptivne efekte na endokrini sistem. Neke od tih hemikalija prisutne su u svakodnevnim predmetima, poput plastike, hrane, pa čak i u vodama koje pijemo.
Kako zagađivači ulaze u naš organizam?
Disruptori endokrinog sistema mogu ući u naše telo kroz:
- Kožu (kontakt sa proizvodima poput kozmetike)
- Vazduh (zagađenje i industrijski emisije)
- Hranu i piće (plastične boce, pesticidi, kontaminirani proizvodi)
Koji su rizični zagađivači?
Neki od najpoznatijih disruptora endokrinog sistema uključuju:
- Teške metale (živa, olovo, kadmijum) – prisutni u predatorskim ribama kao što su tunjevina i sabljarka
- Pesticidi – nalaze se u poljoprivrednim proizvodima
- Bisfenol A (BPA) – prisutan u metalnim kontejnerima za hranu i piće
- Parabeni – koriste se u kozmetici i svakodnevnim proizvodima
- Ftalati – nalaze se u plastici i kozmetici
- Per- i polifloroalkilne supstance (PFAS) – koristi se u neprianjajućim tiganjima i pakovanjima hrane
Koji su uticaji na zdravlje i plodnost?
Dugotrajna izloženost zagađivačima može izazvati smanjenje kvaliteta spermatozoida, smanjenje plodnosti, pa čak i povećan rizik od pobačaja. Takođe, disruptori endokrinog sistema mogu uticati na zdravlje fetusa, jer ove supstance mogu preći kroz placentu i doći do majčinog mleka.
Kako smanjiti izloženost zagađivačima?
Da biste smanjili izloženost, savetuje se:
- Smanjenje konzumacije prerađene hrane i konzervi.
- Korišćenje organske hrane i temeljno pranje voća i povrća.
- Zamena plastičnih posuda sa staklenim ili keramičkim.
- Odabir kozmetike bez parabena i ftalata.
Zaštitite sebe i svoju porodicu tako što ćete smanjiti izloženost hemikalijama i koristiti ekološki prihvatljive proizvode.
Za pitanja, nedoumice i podršku možete nam se javiti direktno na SOS IVF broj 0800 70 70 77 ili nam pisati na imejl info@ivfcentar.rs. Takođe, možete nas kontaktirati i popunjavanjem kontakt forme na sajtu klikom na link ONLINE KONTAKT FORMA.
Izvor: www.dexeus.com
